امکان‌سنجی مسئولیت اخلاقی در قبال دیگران در خودگروی اخلاقی

نویسندگان

  • محمدامین خوانساری دانش آموخته دکتری دین پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث قم
  • هادی صادقی استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث.
چکیده مقاله:

این نوشتار به روش تحلیلی و توصیفی، امکان و منشأ مسئولیت اخلاقی در نظریه خودگروی را بررسی می‌کند. خودگروی اخلاقی نظریه‌ای هنجاری است که با تأکید بر ارزش‌های خودگرایانه، انسان را صرفاً مسئول تأمین منافع شخصی می‌داند. یعنی آدمی باید به دنبال بیشترین خیر برای خود و فارغ از دیگران باشد. از جمله مسائلی که این نظریه در تبیین و توجیه با آن مواجه است مسئله «دیگری» و «مسئولیت اخلاقی» در قبال دیگران است؛ «دیگری» موضوعی جدی است و بسیاری از ارزش‌های اخلاقی در پیوند با دیگران ارزش و معنا پیدا می‌کند. نگاه خودگرایانه، به بی‌ارزشی اخلاق اجتماعی و نگاه ابزاری به دیگران می‌انجامد. انسان خودگرا برای ارضای لذت و شادکامی شخصی و تأمین رضایت خویش مسئولیت‌پذیر است و این نگاهی ابزاری و غیراصیل به مسئولیت اخلاقی در قبال دیگران است. هرچند امکان مسئولیت اخلاقی، در قبال خود یا مسئولیت اخلاقی غیراصیل در قبال دیگری، در این نظریه وجود دارد اما این تبیین موجب محاسبه‌گری و استفاده ابزاری از دیگران می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مسئولیت اخلاقی در نگاه ملاصدرا

مباحث مربوط به مسئولیت اخلاقی گرچه مبحثی مشخصی در آثار ملاصدرا ندارد اما در لابه‌لای آثارش قابل مشاهده است. او با ابتکاراتی در زمینۀ اصالت وجود، تشکیک وجود، شئونات نفس و علت غایی، مسئولیت اخلاقی را دارای لوازمی می‌داند که عمل، عامل و اتحاد عمل، عامل و معمول را شامل می‌شود. عامل هم باید دارای شرایط ایجابی باشد، از جمله اختیار، قدرت و علم، و هم شرایط سلبی که عبارتند از جهل، کدورت معاصی، خبث نفس و...

متن کامل

مسئولیت اخلاقی کتابداران در فضای مجازی

(مقالۀ مروری) زمینه: با توجه به پیشرفت‌های علمی صورت گرفته طی سال‌های اخیر حضور کتابداران در فضای مجازی به امری اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است. اما با توجه به ماهیت متغیر و کمتر شناخته شده فضای مجازی در مباحث حوزه اخلاق حرفه­ای در کتابداری و اطلاع‌رسانی، کمتر پژوهشی به‌صورت تخصصی وظایف اخلاقی کتابداران را در فضای مجازی مورد بحث قرار داده است. از این رو مقاله حاضر با بررسی ادبیات مربوطه، مسئولیت‌ها...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌عربی

یکی از مشکلات اخلاقی در نظام‌های عرفانیِ مبتنی بر وحدت وجود، تبیینِ چگونگی مسئولیتِ اخلاقی آدمی است. ابن‌عربی معتقد است که حقیقتی جز خداوند وجود ندارد و هر فعلی ـ چه خوب تلقی شود چه بد ـ فعلِ خداوند است. نتیجه‌ی ظاهری این باور «جبر مطلق» و رفع مسئولیت آدمی در قبالِ افعالِ منتسب به اوست. اما عارفان با قبولِ نوعی اختیار برای آدمی، وی را مسئولِ اعمالِ خود می‌دانند. حلّ این تناقضِ ظاهری، در گرو دقت در معنای و...

متن کامل

تکالیف اخلاقی در قبال مسجد

مسجد بزرگترین پایگاه دینی است که پس از گذشت چهارده قرن، هنوز محکمترین مقرّ دینی به شمار می رود و گذشت زمان و تبلیغات دشمن نتوانسته است از ارزش این پایگاه اسلامی بکاهد و آن را منزوی نماید. در قرآن مجید و گفتار معصومان (?) فضیلت های فراوانی برای مسجد بیان شده است. البته در این بیانات، با مطرح نمودن جایگاه والای این مکان مقدس، افرادی که به مسجد رفت و آمد می نمایند نیز افرادی دارای منزلت والا معرفی ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 16  شماره 42

صفحات  127- 142

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023